Proces diagnostyczny

Kiedy zgłosić dziecko na diagnozę w poradni?
Na diagnozę w poradni warto zgłosić dziecko w przypadku jakichkolwiek wątpliwości, co do prawidłowości jego rozwoju lub zachowania. Warto uważnie obserwować swoje dziecko i słuchać sygnałów pochodzących z otoczenia, aby na ich podstawie podjąć szybką reakcję. W diagnozie problemu na pewno pomoże wizyta w poradni. Często pomysł na takie spotkanie zaleca również nauczyciel, pedagog lub psycholog szkolny. Sugerując rodzicowi potrzebę diagnozy czy konsultacji w poradni, zwracają oni uwagę nie tylko na trudności w nauce danego dziecka, ale także na wszelkie niepokojące zachowania i sytuacje. Niektóre szkoły wprowadziły również system badań przesiewowych, mających na celu szybkie zdiagnozowanie podstawowych zaburzeń rozwojowych u dzieci, związanych np. ze słuchem, wzrokiem, zapamiętywaniem czy koncentracją. W przypadku nieprawidłowości, warto takie badanie poszerzyć w poradni i w razie konieczności uzyskać fachową pomoc. Należy pamiętać również o tym, że nikt nie może zmusić rodzica do wizyty w poradni, a spotkanie ze specjalistami jest zawsze dobrowolne.
Sygnały, że dziecko potrzebuje diagnozy
lub konsultacji w poradni?
  • znaczne trudności w nauce, pomimo starań i odpowiedniego przykładania się do zadań
  • problemy emocjonalne: płaczliwość, lękliwość, agresja
  • trudności w relacjach społecznych, problemy z zaklimatyzowaniem się w klasie,
  • zaadaptowaniem w grupie
  • problemy z zachowaniem
  • problemy z komunikacją
  • opóźniony rozwój mowy
  • zdecydowanie wolniejsze, niż u jego rówieśników, pokonywanie poszczególnych rozwojowych kamieni milowych
  • ponadprzeciętne zdolności edukacyjne
W jaki sposób należy przygotować dziecko do wizyty diagnostycznej 
w Poradni?

Pierwsza wizyta w poradni może wywołać u dziecka spory stres. W końcu to nieznane mu miejsce i nowa sytuacja, 
w której nie zawsze wie, jak się ma zachować. Warto, zatem przed diagnozą/konsultacją w poradni porozmawiać 
z dzieckiem, wytłumaczyć czemu ma służyć  badanie. Taką rozmowę najlepiej przeprowadzić z odpowiednim wyprzedzeniem, aby dziecko mogło przemyśleć sytuację i zadać ewentualne pytania.

Co warto powiedzieć dziecku 
przed wizytą w poradni?
  • warto poinformować, w sposób jasny i dla dziecka zrozumiały, z kim się spotka i w jakim celu,
  • diagnoza służy ustaleniu przyczyn trudności, które są powodem zgłoszenia, szczególnych uzdolnień dziecka lub kierunku dalszego kształcenia itp.
  • czas trwania diagnozy psychologicznej lub pedagogicznej to około 1,5 godziny, a w przypadku diagnozy logopedycznej 1 godzina, zdarza się jednak, że dziecko      potrzebuje więcej czasu na pracę lub konieczne jest umówienie następnej wizyty,
  • proces diagnostyczny obejmuje również rozmowę z dzieckiem, rodzicem (wywiad), a po badaniach udzielane są wstępne informacje, wskazówki do pracy,jest to czas na zadawanie ewentualnych pytań przez rodziców czy dzieci,
  • w przypadku trudności adaptacyjnych dziecka, warto je zapewnić o swojej obecności w poczekalni,
  • diagności nie stawiają ocen, a badanie to nie egzamin, polega ono na wykonywaniu różnych zadań i aktywności,
  • sytuacja diagnostyczna wywołuje u dzieci stres, ale jest też sporym wysiłkiem, dlatego diagności chwalą i doceniają pracę oraz starania badanych,
  • po badaniach sporządzana jest opinia lub inny stosowny dokument, który służy jako narzędzie ukierunkowania pomocy na rzecz dziecka lub ucznia przez rodziców oraz nauczycieli i specjalistów przedszkola, szkoły
Standardowe badanie w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Warcie

Zazwyczaj dziecko i rodzic przychodzą na dwa badania. Ilość spotkań diagnostycznych i podany czas ich trwania są orientacyjne. Mogą ulec zmianie w zależności od zastosowanych metod badawczych oraz tempa pracy dziecka (jego możliwości psychofizycznych i motywacji do wykonywania proponowanych zadań).

 Standardowe badanie składa się z:

  •  rozmowy z rodzicem lub opiekunem prawnym, podczas której przeprowadza
się wywiad dotyczący, m.in. zgłaszanego problemu, przebiegu rozwoju dziecka (ciąży i porodu, czasu, w którym zaczęło mówić, chodzić), stanu zdrowia dziecka, jego dotychczasowej edukacji, sytuacji rodzinnej/opiekuńczo-wychowawczej. Jeśli rodzic nie jest pewien, czy pamięta te wszystkie dane, może zabrać książeczkę zdrowia dziecka
  • diagnozy psychologicznej, trwającej ok. 1,5-2 godziny, polegającej na rozmowie, obserwacji oraz zastosowaniu wystandaryzowanych testów psychologicznych, które służą do oceny rozwoju poznawczego, językowego, emocjonalnego i społecznego.
  • diagnozy pedagogicznej, trwającej ok. 1,5-2 godziny, podczas której badane
są umiejętności pisania, czytania, liczenia oraz funkcje percepcyjne,
  • diagnozy logopedycznej, trwającej ok. 1 godziny, wykonywanej w przypadku podejrzenia wady wymowy. Diagnoza logopedyczna polega na rozmowie z rodzicem o rozwoju mowy dziecka, ocenie sprawności ruchowej narządów mowy oraz sprawności oddechowej i fonacyjnej, ocenie poprawności artykulacyjnej i rozumienia mowy, słownika dziecka,
  • spotkania z rodzicem (po diagnozie), w celu omówienia wyników badań i przekazania zaleceń i wskazówek do pracy z dzieckiem.

Może pojawić się także potrzeba wykonania dodatkowych konsultacji lub specjalistycznych badań medycznych, np. neurologicznych, psychiatrycznych, audiologicznych, okulistycznych itp., w celu poszerzenia diagnozy. Wywiad oraz omówienie wyników diagnoz odbywa się zwykle bez udziału dziecka (które w tym czasie czeka w poczekalni), a w spotkaniach z psychologiem, pedagogiem czy logopedą, dziecko uczestniczy samodzielnie. Jeśli rodzic przewiduje, że dziecko będzie miało kłopoty z samodzielnym czekaniem, warto przyjść z dodatkową osobą towarzyszącą, która zostanie w tym czasie z dzieckiem lub na pierwsze spotkanie umówić się bez niego. Po zakończonych badaniach rodzic może wnioskować o wydanie opinii, orzeczenia lub pisemnej informacji  o wynikach badań dziecka. Dokumenty te może, ale nie musi przedłożyć w szkole. Zawierają one szczegółowy opis wyników badania psychologicznego, pedagogicznego lub/i logopedycznego oraz zalecenia dotyczące pracy z dzieckiem w domu i w szkole.

Na spotkanie diagnostyczne w poradni warto zabrać:
  • okulary lub aparat słuchowy, których dziecko używa do pracy, jeśli ma wadę wzroku lub słuchu wymagającą korekty,
  • wyniki badań medycznych/zaświadczenia lekarskie, ważne ze względu na zgłaszany problem (badanie słuchu, wzroku, neurologiczne, psychiatryczne); książeczkę zdrowia dziecka,
  • listę leków przyjmowanych przez dziecko, jeżeli jest ono objęte leczeniem
farmakologicznym,
  • opinię z przedszkola/szkoły o dziecku,
  • świadectwa szkolne,
  • zeszyty szkolne ucznia (zwłaszcza z języka polskiego i obcego), karty pracy, sprawdziany, wypracowania, dyktanda, w przypadku diagnozy specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu,
  • napój, przekąski (szczególnie dla małych dzieci).
Wnioskowanie o przebadanie dziecka /ucznia i wydawanie opinii lub informacji 
o wyniku diagnoz

Przebadanie dziecka, czyli przeprowadzenie diagnozy pedagogicznej, psychologicznej i/lub logopedycznej, następuje po złożeniu przez rodzica lub opiekuna prawnego wniosku o podjęcie czynności diagnostycznych. Ważne jest, aby dołączyć do niego opinię nauczyciela o uczniu. Stanowi ona istotną wskazówkę dla specjalistów poradni o trudnościach i możliwościach badanego, jest również wyznacznikiem przy opracowywaniu zaleceń dla nauczycieli i rodziców. W przypadku dzieci, u których podejrzewa się występowanie dysleksji, dysgrafii lub dysortografii, należy złożyć wniosek o zdiagnozowanie ucznia w związku ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu. Pierwszą część wniosku uzupełniają rodzice, natomiast drugą nauczyciel języka polskiego. Załączyć do niego należy, co najmniej 2 sprawdziany ortograficzne, a na badanie pedagogiczne warto dostarczyć zeszyt lub prace pisemne dziecka. W celu wydania opinii o specyficznych trudnościach w nauce konieczne jest wykonanie konsultacji neurologicznej, okulistycznej i laryngologicznej. Potrzebna jest również wcześniejsza terapia pedagogiczna z uczniem, odbywająca się na terenie poradni lud szkoły. Dla uczniów, którzy mogą uczęszczać do przedszkola lub szkoły, ale ze względu na trudności w funkcjonowaniu (wynikające w szczególności ze stanu zdrowia), nie mogą realizować wszystkich zajęć wychowania przedszkolnego lub zajęć edukacyjnych wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym i wymagają dostosowania organizacji oraz procesu nauczania do ich specjalnych potrzeb edukacyjnych, może być zorganizowana zindywidualizowana ścieżka realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego oraz zindywidualizowana ścieżka kształcenia. W praktyce wygląda to tak, że uczeń realizuje część zajęć z klasą, a część indywidualnie z nauczycielem. W celu wydania opinii o takim charakterze, rodzic powinien dostarczyć wniosek o podjęcie czynności diagnostycznych, zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia do zindywidualizowanej ścieżki kształcenia oraz opinię nauczyciela o uczniu do zindywidualizowanej ścieżki kształcenia. Taka opinia może być wydana na jeden rok szkolny. W przypadku chęci kontynuacji ścieżki, dokumentację wskazaną wcześniej należy złożyć ponownie, a dodatkowo dołączyć informację nauczycieli realizujących zindywidualizowaną ścieżkę kształcenia z poszczególnych przedmiotów

Wniosek o wydanie opinii

Po przeprowadzeniu przez psychologa, pedagoga i/lub logopedę diagnoz, rodzic może wnioskować o wydanie opinii, zawierającej szczegółowy opis wyników poszczególnych badań. W zależności od tychże wyników i potrzeb ucznia, jego rodzice lub opiekunowie prawni mogą starać się dla dziecka o opinię:

  • wcześniejszego przyjęcia dziecka do szkoły podstawowej,
  • odroczenia rozpoczęcia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego
  • objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną na terenie przedszkola/szkoły,
  • dostosowania wymagań edukacyjnych, wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia,
  • specyficznych trudności w uczeniu się,
  • zwolnienia ucznia z głęboką dysleksją rozwojową, z afazją, z niepełnosprawnościami sprzężonymi lub z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, z nauki drugiego języka obcego,
  • spełniania obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego poza przedszkolem,
  • spełniania obowiązku szkolnego/nauki poza szkołą,
  • objęcia ucznia nauką w klasie terapeutycznej,
  • udzielenia zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki,
  • przyjęcia ucznia szkoły podstawowej do oddziału przysposabiającego do pracy,
  • pierwszeństwa w przyjęciu ucznia z problemami zdrowotnymi do szkoły ponadpodstawowej (branżowej szkoły I stopnia, technikum, liceum ogólnokształcącego),
  • zezwolenia na zatrudnianie młodocianego w celu przyuczenia do wykonywania określonej pracy lub nauki zawodu,
  • braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
  • zindywidualizowanej ścieżki kształcenia,
  • zindywidualizowanej ścieżki realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego,
  • inne opinie o przebadanych.

Masz pytania?

Skontaktuj się z nami!